top of page

De postpandemische toekomst van de horeca

ByeBye stamcafé?




Vanaf 1 november 2021 zijn horeca-uitbaters in gans Vlaanderen verplicht om én weer een mondmasker op te zetten, én al hun klanten te controleren op hun vaccinatiestatus, en dit via het Corona Safe Ticket, ‘met gebruiksvriendelijke app’.

Het laatste anderhalve jaar waren al pokkehard voor de horecasector, met zo'n tien maand sluiting en daartussen fikse beperkingen; en heel wat horecapersoneel verkaste intussen naar andere sectoren.

Na de bloedende onzekerheid van het laatste anderhalf jaar, het angstig heropenen en weer sluiten en daarna met mondjesmaat en met distancing en kapjes overal weer openen, haalden heel wat horeca-uitbaters met de langverhoopte versoepelingen in september weer wat opgeluchter adem. Zouden ze dan toch weer hun vroegere bedrijvigheid kunnen oppakken?


Blijkbaar niet. Op de Ministerraad van 26 oktober 2021 werden in Vlaanderen nieuwe strenge coronaverplichtingen kenbaar gemaakt, Brussel en Wallonië achterna. Ongeprikte klanten zijn niet langer welkom, volgens de overheid, tenzij ze kunnen aantonen dat ze enkele uren daarvoor een dure stok in de neus hebben gekregen. Blakend gezonde ongeprikten mogen niet binnen, snotterende geprikten wel. Wie als uitbater trouwe, doch ongeprikte, klanten oogluikend toch binnenlaat, riskeert een boete van vele duizenden euro’s, en bij herhaaldelijke daden van menselijkheid: sluiting van de zaak, en zelfs gevangenisstraf. Toch als we dezelfde weg opgaan als onder meer Frankrijk en Zwitserland. Ook de boetes voor de cheatende ongeprikte horecaklanten zijn niet van de poes.


Kan de horeca dergelijke verplichtingen slikken, die niet enkel heel wat extra werklast en ongemak veroorzaken, maar ook nog eens een extra deuk in het vertrouwen creëren met een deel van hun clientèle?


En zijn dit dan de laatste offers die gevraagd zullen worden van de kreunende horeca, waarvan er al zovelen het bijltje bij neerlegden? Of komt er mogelijks nog meer onheil?

Wat als de overheid in de toekomst nog harder begint te hameren op Corona Veiligheid in de horeca? Wat als er in de toekomst hard geïnvesteerd moet worden in plexiglazen en grote afstanden en vermijden van fysiek contact tussen personeel en cliënteel, en peperdure ventilatiesystemen? Wat als horeca-uitbaters die niet hard genoeg geïnvesteerd hebben in Covid Safety, persoonlijk aansprakelijk gesteld kunnen worden voor besmettingen, ziekenhuisopnames, behandelingen of zelfs overlijdens van zowel klanten als werknemers? Wat als geen enkele verzekering de kleinere horeca-gelegenheden nog wil verzekeren, tenzij met peperdure 'beschermingsinvesteringen'? Wat als we jaarlijks twee, vier, zes maanden van onverwachte algemene sluiting van de horeca tegemoet gaan?





Is dit doemdenken? Of is dit eigenlijk hetzelfde soort regelgevingsscenario als wat de boeren en heel wat kleinere winkeliers en bedrijfjes de voorbije decennia de boeken heeft doen sluiten? De meer kapitaalkrachtiger en grootschaliger bedrijven willen zoveel mogelijk kleinere concurrentie opslorpen, hun marktaandelen vergroten. Onze trotse boeren in Vlaanderen zijn meer en meer loonarbeiders geworden, met grote leningen en vastgeketend aan de banken en de supermarkten. Kleinere winkels ruimen de plaats voor gigawinkels en grote speciaalzaken. Giganten als McDonalds, Carrefour, Starbucks, Amazon, Google, Facebook, Microsoft, über, Pfizer, … voeren een intense lobbycampagne om de economie zoveel als mogelijk naar hun hand te zetten, en hen te laten groeien met zo weinig mogelijk obstakels. Waarom zou er dan nu niet geaasd worden op de horecamarkt, waar best wel wat kapitaal langsstroomt, maar nog heel vaak via de handen van echt kleine zelfstandigen. “Valt daar niet wat geld te rapen?”, hoor ik die grote concerns denken, die elk op hun manier wat kunnen profiteren van het verschralen en grootschaliger worden van een belangrijk deel van de wereldwijde horecamarkt.


Zou het kunnen dat de grotere horecaketens verlekkerd staan te wachten om hun coronaproofheid aan te tonen: enkel digitaal betalen, bestellen via computers, bediend en afgeruimd worden door robots, weinig personeelskosten, en klaar voor iedere mogelijke verstrenging en versoepeling bij de wederkerende virusmaatregelen de volgende jaren? Waarbij meer en meer ‘kleintjes’ eruit vallen? De verderzetting van enkele decennia neoliberale globalisering…


De post corona economie wordt anders, krijgen we overal te horen. ‘Building Back Better” weerklinkt in de VS, Canada, Frankrijk, Nederland, Nieuw-Zeeland en op vele andere plaatsen. De Vierde Industriële Revolutie is volop bezig, met haar sterke digitalisering, haar artificiële intelligentie en automatisering, die in razendsnel tempo toeslaan in quasi alle maatschappelijke sectoren. Onderwijs, overheidsdiensten, vrije tijd, werk, horeca, cultuur,….


De grote wereldspelers zijn er helemaal klaar voor, en hebben zich hier heel wat jaren op voorbereid. De pandemie kwam voor hen perfect uit, en ze lijken niks liever te hebben dan de waarlijk opgeklopte angst ervoor nog enkele jaren levendig te houden. Dat Nieuwe Normaal, die Vierde Industriële Revolutie zal zich de volgende jaren ook heel sterk laten zien in de zorg, via onder meer medische apps, wearables, nanobot-monitoringtechnologie en inventieve mRNA-behandelingen.




En hoe kom ik hierbij? Nou, ik lees gewoon de toekomstprognoses van de grootste financieel-economische media, onderzoeksinstituten en denktanks. De grootste banken, bedrijven en investeerders ter wereld, komen bijvoorbeeld al enkele decennia bijeen in het Zwitserse Davos, samen met de belangrijkste politici, om hun violen gelijk te stemmen, en na te denken over een geschikt macro-economisch en politiek beleid dat hun belangen ten goede komt. Opperhoofdman van gastheer Wereld Economisch Forum Klaus Schwab, publiceerde in juni 2020 (!) het boek “Covid19. The Great Reset.” Aan het prille begin van de wereldwijde ‘pandemie’, toen niemand toch een glazen bol had, wordt in dit boek al haarfijn beschreven hoe de verhoopte Vierde Industriële Revolutie eruit zal zien, gebruik makend van de Great Reset die de pandemiemaatregelen in gang hebben gezet. Enkele bladzijden worden ook besteed aan het vermoedelijke lot van een belangrijk deel van onze kleinere horecazaken. We zijn intussen bijna anderhalf jaar verder, en heel wat van de voorspellingen in het boek, met betrekking tot de economische en financiële impact van de ‘noodzakelijke’ lockdown- en andere ‘beschermings‘-maatregelen, lijken op magische wijze uitgekomen. Met onder meer tot gevolg een extra grote marktovername van het grootkapitaal op het kleinere kapitaal wereldwijd, sinds het begin van de pandemie.




Over de toekomst van andere sectoren schreef en schrijf ik wel elders, maar hier wil ik eventjes enkele toekomstprognoses delen over de horeca, zoals die uitgedokterd zijn door de waarlijke elite van de mondiale financieel-economische wereld. Wat volgt zijn enkele letterlijke citaten uit het boek van Klaus Schwab van het WEF. Het boek kan je trouwens hier gratis downloaden.


· “Twee academici van de Universiteit van Oxford kwamen tot de conclusie dat tot 86% van de jobs in restaurant, 75% van de jobs in retail, en 59% van de jobs in entertainment geautomatiseerd kunnen worden tegen 2035.” (pg 110)
· “In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, schatten verschillende stemmen uit de industrie, dat mogelijks tot 75% van de onafhankelijke restaurants de lockdowns en opeenvolgende socialdistancing maatregelen niet zullen overleven. De grote ketens en fast food giganten zullen dat wel doen. Hieruit volgt dat grote bedrijven groter gaan worden, terwijl de kleine bedrijven zullen krimpen of verdwijnen. Een grote restaurantketen bijvoorbeeld, heeft een grotere kans om te overleven, aangezien het over meer kapitaal beschikt en, uiteindelijk, minder competitie zal kennen gezien de nakende faillissementen bij kleinere zaken. De kleine restaurants die de crisis overleven, zullen zichzelf helemaal moeten heruitvinden. Tegelijkertijd, bij diegenen die hun deuren definitief gaan sluiten, zal de sluiting niet enkel een impact hebben op het restaurant en haar personeel, maar ook op de bedrijfjes die deel uitmaken van dit horecamodel: de leveranciers, de boeren en de transporteurs" (pg 133-135).

· "De pandemie zal mogelijks onze angst vergroten om in een afgesloten ruimte te zitten met volslagen vreemden, en heel wat mensen kunnen besluiten dat thuisblijven om de laatste film of opera te zien de slimste keuze is. Zulke keuze zal lokale supermarkten bevoordelen, ten koste van cafés en restaurants (hoewel de optie van online takeaway thuislevering laatstgenoemden financieel soms kan redden)." (pg 138)
· “De industrieën die het hardst zijn getroffen door de pandemie, zullen ook de traagsten zijn om te herstellen. Hotels, restaurants, vliegmaatschappijen, winkels en culturele ontmoetingsplaatsen in het bijzonder, zullen gedwongen worden om dure wijzigingen aan te brengen in de manier waarop ze hun diensten leveren, zodat ze zich kunnen aanpassen aan een postpandemisch nieuw normaal dat hen zal dwingen om drastische veranderingen aan te brengen zoals extra ruimte, regelmatige reiniging, bescherming van personeel en technologie dat de interactie van klanten met het personeel beperkt.” (pg 134)

·


Dit zijn enkele citaten over hoe de wereldtop van allergrootste bedrijven en beleggers via haar studiediensten, lobbykantoren en communicatie de wereld de Build Back Better droom ziet vormgeven. Een Nieuw Normaal dat de Vierde Industriële Revolutie vol digitalisering en social distancing en isolatie volop laat bloeien. En met een overgang naar een wereld met een kleine groep gigabedrijven en beleggingsnetwerken, die zich flink moeien met tal van ‘publiek-private’ transnationale organisaties, die mondiaal meer en meer de lakens uitdelen, en ervoor kunnen zorgen dat het de grootste bedrijven voor de wind blijft gaan. In ruil komt er dan het nieuwe politieke idee van een ‘Stakeholder Capitalism’, waarbij die wereldbedrijven, die het beleid van de nationale overheden meer en meer zelf kunnen sturen, zogezegd aansprakelijk gesteld kunnen worden door hun klanten (‘consumer activism’), hun werknemers (‘employee activism’) en hun beleggers (‘investor activism’). Die zogenaamde aansprakelijkheid en zelfregulering van de grote bedrijven is volgens machtige denktanks als World Economic Forum het perfecte moderne, noodzakelijke alternatief, die slabakkende en kibbelende lokale overheden in snelheid en efficiëntie pakt en dus moet verkozen worden in het globaal aanpakken van ‘mondiale risico’s’.


De agenda van de rijkste bedrijven en beleggers is evenwel meedogenloos ten aanzien van het lot van de meer simpele stervelingen, zoals die tientallen miljoenen mensen die wereldwijd hun brood verdienen in de horeca.


Maar wat heeft de toekomstvisie van dergelijke financieel-economische elite nu vandoen met onze overheid? Die staat toch ten dienste van de bevolking? Die moet toch rekenschap afleggen aan de verkozenen van het volk? Nou, eurm, heel wat van onze hedendaagse leiders, zoals Decroo, Rutte (NL), Macron (FR), Biden (VS), Trudeau (Canada), etc, zijn overduidelijk in hun communicatie. Zij volgen het spoor van het Build Back Better, en laten zich hierin wel degelijk leiden door de prognoses van het World Economic Forum. Helemaal.


Gaan wij deze toekomstvisie blijven slikken, of stellen wij er een andere voor in de plaats, waar horeca mee de kérn uitmaakt van een bloeiend sociocultureel leven in miljoenen gemeenschappen de wereld rond?




bottom of page