Enkele dagen geleden schreef ik een eerste analyse over de verschrikkelijke zoveelste sluiting van de culturele sector. Sommige goed gesubsidieerde cultuurhuizen voelen dit misschien amper in hun portemonnee, maar alle freelance cultuurwerkers des te meer. Het water staat hen aan de lippen.
In mijn eerste analyse ging ik er nog van uit, dat de cultuur- en evenementensector pas eind januari terug open ging mogen, en dit wellicht onder bepaalde voorwaarden, zoals het resoluut knielen voor de QR-god, en dit in de vorm van een permanent beleid van 3G, 2G én 1G, waarbij 3G staat voor Geprikt-Genezen-Getest) en 1G voor Ge(booster)prikt.
Intussen is het ontroerend om te zien hoe quasi de ganse pers, en een belangrijk deel van het politieke spectrum de cultuursluiting 'onrechtvaardig' vinden, en aandringen op een spoedige heropstart. Zeker na de sympathieke verslaggeving van de cultuurmanifestatie van 26 december op de Brusselse Kunstberg, waar enkele duizenden netjes gemaskerde cultuurwerkers in de buitenlucht de overheid smeekten om weer te mogen openen, al was het onder de strengste voorwaarden.
Ook ik wens niets anders dan een vlugge heropening, al is het maar omdat ik mijn hart verloren ben aan die cultuursector, en al vele jaren mocht proeven, zowel aan de zijde van publiek als aan de zijde van de makers, hoe krachtig cultuur wel niet kan zijn in het mee-vormen van een samenleving.
En daar heeft ons land een behoorlijk mooie traditie in. "Schop de menschen tot zij een geweten krijgen", schreef Louis Paul Boon ooit.
Kunst moet buiten de lijntjes durven kleuren, de machtsverhoudingen in vraag durven stellen, en mogelijke toekomstbeelden verkennen.
Of zoals Bertold Brecht ooit zei: "Kunst is geen spiegel om de werkelijkheid te tonen, maar een hamer om die vorm te geven."
Op 22 december 2021 besloot het Overlegcomité om de culturele sector op slot te doen. En aangezien dit zoveel stof deed opwaaien, moet daar wel een politieke strategie achter zitten. Eentje die coronacommissaris Pedro Facon wellicht kent, maar ons niet zomaar zal onthullen. Eén belangrijke hypothese, die steeds meer navolging krijgt, is evenwel de volgende. Terwijl het draagvlak voor het huidige coronabeleid, dat zich heeft vastgebeten in de uitrol van een pasjessamenleving-zonder-einddatum, week na week afbrokkelt, schakelen heel wat overheden wereldwijd enkele versnellingen hoger in het betonneren van een zogenaamd sociaal kredietsysteem. Dergelijk technocratisch systeem houdt in, dat burgers enkel nog toegang verkrijgen tot cultuur, horeca, sport, vrije tijd, werk, onderwijs, openbaar vervoer, zorg, etc....wanneer zij over de juiste QR-pasjes beschikken. De 'groene vinkjes' 'verdien' je dan door op tijd je boostershot te halen, maar evengoed door verder heel burgerlijk gehoorzaam te zijn, de 'juiste' aankopen te doen, en de 'juiste' politieke ideeën te verspreiden op je social media. Vergezocht? Bijlange niet, want economische supermacht China hanteert namelijk al krèk hetzelfde disciplineringsssysteem voor één kwart van de wereldbevolking. En het lijkt te werken. Supermacht China kan grenzeloos economisch groeien en 'tien Oosterweelverbindingen per maand' aanleggen, zonder ambetant burgerprotest. Want wie protesteert, is zijn groene vinkje voor onbepaalde tijd kwijt.
Uiteraard zou de culturele sector in België NOOIT plooien voor dergelijk ondemocratisch en dehumaniserend politiek systeem, toch? Zeker niet omdat het CST systeem intussen overduidelijk epidemiologisch niet langer te verrechtvaardigen valt.
Nou....zonet kwam een Open Brief aan de oppervlakte, geschreven op 16 december 2021, zes dagen voor de symbolische sluiting van de cultuursector. Op dat moment bleef die brief, ondertekend door Overleg Kunstenorganisaties, De Federatie, cult! netwerk cultuurhuizen, Lokale Kunstenoverleggen, Muziekgilde, Event Confederation, Live Sector Overleg en de Féderation des Festivals de Musique Wallonie-Bruxelles, wat onder de radar.
Tot nu.
Want wat eist de 'verenigde' culturele sector blijkbaar?
Ach, laat het duidelijk wezen.
De cultuursector wordt hier bespeeld. Ze wordt op de knieën gedwongen om JA te zeggen tegen de verdere uitrol van een pasjessamenleving en harde uitsluiting van een belangrijk deel van onze samenleving, een optie die amper een half jaar geleden nog werd verwezen naar het rijk der fabelen.
De zogenaamde 'vertegenwoordigers' van de QultuuRsector spelen momenteel krèk hetzelfde spelletje als de vertegenwoordigers van de Belgische nightlife-sector, die trouwens op dezelfde dag, 16 december, hun eigen Open Brief schreven naar de overheid, met krèk dezelfde 'eisen' tot het invoeren van een 2G-systeem. Ook binnen Horeca, Zorg, Onderwijs, Retail, ... zien wij eenzelfde soort 'vertegenwoordiging' het segregatiebeleid van onze overheden met hand en tand verdedigen. Meestal gaat het om goedbetaalde burgers, die het oeroude politieke spel meespelen, en zich voordoen als de spreekbuis van een grote groep mensen, teneinde de politiek een vals gevoel van 'draagkracht' aan te leveren, in ruil voor een dertigtal zilverlingen.
Ik zou nu op mijn beurt de tienduizenden cultuurwerkers kunnen smeken om zich uit te spreken tégen deze Open Brief, zich te distanciëren van een cultureel Apartheidssysteem en pasjessamenleving-zonder-einddatum. Hen diets te maken dat ZIJ historisch gezien nu de belangrijkste dam zijn tegen het oprukkende totalitarisme van een nieuw wereldsysteem, waar achter de schermen het grootkapitaal regeert. Dat wanneer de cultuursector valt, dra ook de andere sectoren zullen volgen.
Maar sinds de heerlijk-heldere analyse van de Nederlandse neuroloog Jan B Hommel, denk ik eerder....whatever. Het virustheater heeft afgedaan, met "Omikron en de onbruikbare Alfa-prikken" als archislecht sluithoofdstuk.
Het pasjessysteem zal het uiteindelijk niet halen, hoe hàrd daar nu ook om gesmeekt wordt.
Dus doe maar op, federaties. Kruip maar door dat stof van het totalitarisme. Meer en meer kunstenmakers zullen zich sowieso distanciëren van die 'politique politicienne', en zijn nu al, in woord en daad, terug aansluiting aan het zoeken met de marges van onze samenleving; daar waar de subversieve creativiteit onverbiddelijk naar boven komt.
Tot de Kunst en de Cultuur weer haar bestaansrecht terugvindt: het creëren van steeds nieuwe mogelijkheden, wars van de steriliteit en de machtshonger van de bourgeoisie en het grootkapitaal.
"Er is geen werkelijkheid behalve diegene die in ons zit. Dat is de reden waarom zovelen een onecht leven leiden. Ze nemen de beelden buiten hen voor werkelijkheid, en laten nooit toe de wereld binnen zichzelf tot expressie komen." Herman Hesse (Steppenwolf).
Er is HOOP, meer dan ooit!
Liefde & Woede
Steven Desanghere
